installatie & projectopvolging 
Situering
Naast de VPL-VW300ES die de instapprijs van een 4K-projector aanzienlijk verlaagde en de VPL-HW55ES die het in zijn prijsklasse uitstekend doet, richt Sony zich nu op de budgetmarkt met de HW40. Met een richtprijs van 2299 euro is het ook de goedkoopste home cinema projector in het gamma van Sony.
De HW40 maakt gebruik van dezelfde behuizing en chassis van zijn duurdere broer HW55 en gebruikt identiek dezelfde lamp. Heel wat features van de duurdere Sony projectoren blijven van de partij: MotionFlow, Reality Creation en lensshift. Enkel de automatische iris ontbreekt waardoor we verwachten dat de prestaties op zwartniveau iets minder zijn.
Design en installatie
De HW40 zit dus in hetzelfde hoesje als de HW55 en meet 407 x 179 x 464 mm, goed voor net geen 10 kg. Hij is verkrijgbaar in het wit of zwart. Aan de linkerzijde zitten enkele basisknoppen zoals aan/uit, de menu-knop en wat andere selectieknoppen voor als je de afstandsbediening niet meteen bij de hand hebt. Net daaronder bevinden zich alle aansluitingen, waaronder een dubbele HDMI 1.4 ingang.
De Sony heeft net zoals de andere projectoren van Sony een 1.6:1 zoomlens. In onze home cinema ruimte projecteren we op een vast spanscherm van Kingpin met een beelddiagonaal van 117-inch (16:9) en een gain van 1,0. We gebruiken de calculator op de website van ProjectorCentral.com om de aangewezen afstand van plaatsing van de projector te berekenen (4,3 meter in ons geval).
Wat de installatie altijd makkelijker maakt is lensshift, een functie waarmee je in feite de lens horizontaal of verticaal kan verschuiven. Dit heeft altijd de voorkeur op een horizontale of verticale keystone-correctie, die softwarematig het beeld gaat aanpassen met gevolgen voor de kwaliteit van het beeld.
De HW40ES heeft een gezonde dosis lens shift (verticaal: 71%; horizontaal 25%). Niet de beste in vergelijking met enkele concurrenten, maar toch voldoende in de meeste situaties.
De schuifknoppen voor de lenssift bevinden zich bovenaan in de buurt van de lens. Het beeld kan verticaal verschoven worden met 0,7 x de schermhoogte (op of neer) of 0,25 x de schermbreedte naar links of rechts.
Let wel op: als de projector niet perfect in het midden hangt en je dus wat horizontale lensshift hebt opgebruikt, heb je minder marge wat de verticale lensshift betreft. Wie met een hoger plafond zit, moet er dus rekening mee houden, dat de projectorsteun voldoende lang dient te zijn. Even goed narekenen of uittesten is dan de boodschap.
De zoom en focusringen zitten rond de lens zelf. De afstandsbediening is degelijk, met duidelijke, grote knoppen en de optie voor achtergrondverlichting van de toetsen.
Menu
Het menusysteem van de HW40 is identiek aan de HW55 met negen beeldmodi die je ook via de afstandsbediening kan oproepen: Cinema Film 1 en 2, Reference, TV, Photo, Game, Bright Cinema, Bright TV en User. Zaken zoals contrast, helderheid, kleuren en scherpte zijn op dezelfde manier aanpasbaar. In het hoofdmenu kan je verder nog de modus van de lamp, Motionflow en Reality Creation regelen (daarover straks meer).
Natuurlijk wil je als home cinema liefhebber wat meer zaken gaan instellen en de mogelijkheid hebben om de projector degelijk te (laten) kalibreren. Onder de tab expertinstellingen vind je volgende opties terug: ruisvermindering, MPEG-ruisvermindering, Film Modus, contrastverbetering, gammacorrectie, X.v. Color en de kleurruimte die de industriestandaard BT.709 bevat.
De HW40ES heeft ook een instelling voor de kleurtemperatuur waaronder de industriestandaard D65 en een vijfde persoonlijke setting Custom 5 waar je de grijsschaal kan aanpassen in telkens twee stappen (Gain and Bias) voor de drie primaire kleuren rood, groen en blauw.
Daarnaast is er nog zoiets als Real Color Processing (RCP), een menu dat je toelaat de kleuren aan te passen. Langs deze weg kan je de primaire en secundair kleuren (cyaan, magenta en geel) aanpassen op het vlak van saturatie en helderheid.
Beeldkwaliteit
Out of the box geeft Reference-modus de beste resultaten en is er bijna geen nood om de projector te kalibreren. De kleuren zitten dicht op de BT.709 kleurruimte en de grijsschaal is redelijk zonder dat je iets moet instellen. De kleuren zijn natuurlijk met geen al grote afwijkingen op bepaalde kleuren.
We zetten van bij de start ook de meeste beeldverwerkingstrucjes uit, waaronder Reality Creation en MotionFlow. Helderheid en kleuren zetten we op 50, het contrast op 80, de scherpte op het minimum.
De helderheid klokt in Reference af rond de 1100 lumen dus dat is ruim voldoende. Zet je de lamp in de lagere stand (dat doe je in het Cinema Black Pro menu en die bevelen we ook aan) dan hou je nog iets meer dan 700 lumen over, een daling van goed 35%. Op het vlak van lichtoutput hoef je dus niet al te veel problemen te verwachten. Sommige projectoren zijn zeker helderder en kunnen beter dienst doen in fel verlichte kamers.
De lamp in eco-modus gebruiken verdient de voorkeur. De de lamp gaat een stuk langer mee - volgens Sony 5000 uur in plaats van 2000 uur - en de projector moet minder koelen en is dus stiller.
De Cinema Film 2 modus leent zich dan weer uitstekend voor het bekijken van zwart-wit films. Wie regelmatig een spelletje opzet kiest best voor de Game-modus. Die maximaliseert de lichtoutput (1700 lumen) en houdt de inputlag laag, op 24 ms.
De beeldkwaliteit is ook zo goed door de details in de beelden. Dat heeft zonder meer te maken met Reality Creation.
Reality Creation
Het verkrijgen van meer details in het beeld is een functie die alle projectoren aanbieden, maar Sony’s oplossing, Reality Creation, presteert uitstekend. Deze functie komt van de duurdere 4K-projectoren en verscherpt op pixelniveau het beeld en maakt het contrastrijker.
Aanpassingen kan je doen via twee sliders: Resolutie, waarmee je de details in het beeld kan aanpassen; en Ruisfiltering die de signaal-ruisverhouding controleert. Beiden staan standaard ingesteld op 20.
Die ingestelde waarden geven het beeld opmerkelijk meer scherpte, maar hebben ook wel wat nadelen zoals meer ruis. Dat valt vooral op als je gezichten van personen in close-up ziet, en ook bij films met al heel wat ruis in verwerkt, vallen deze instellingen harder op. Bij films die veel digitale verwerkte beelden bevatten en animatiefilms is het effect wel erg geslaagd en een meerwaarde.
Spring er dus voorzichtig mee om. Persoonlijk kiezen we ervoor om Reality Creation in een wat lagere stand te plaatsen, 10 of zo. Volledig uitschakelen is geen optie: dan verliezen we heel wat details en scherpte in onze beelden. Je kan alles mooi testen met een aan-uit functie die Reality Creation tijdens het afspelen van een film afwisselend aan en uit zet. We testen het met de (overigens voortreffelijke) Blu-ray van de film Oblivion.
Als je MotionFlow gebruikt doe dat dan op de laagste stand, maar persoonlijk zetten we deze functie liever uit. MotionFlow zorgt voor vloeiendere bewegingen bij snelle actie- of sportscènes.
Zwartwaarden
De prestaties op het vlak van de zwartwaarden is de reden waarom er zo’n verschil is - vooral dan qua prijs - tussen verschillende projectoren. Zet bijvoorbeeld eens een echt donkere scène op en je ziet meteen het verschil. Niet onbelangrijk want heel wat van de huidige films hebben donkere scènes. Projectoren waar het zwart in dergelijke scènes neigt naar donkergrijs, maken het hele beeld saai.
De HW40 ontbreekt zoals gezegd een automatische iris. Dat is opvallend want projectoren in dezelfde prijsklasse als deze Sony hebben er doorgaans wel eentje. Een iris maakt zwart ietjes zwarter in donkere scènes zodat het contrast beter wordt.
Maar… ook zonder iris presteert de HW40 goed voor zijn prijsklasse. In donkere scènes blijven de details overeind en het dynamisch bereik is uitstekend. We deden de test met de Blu-rays van films als Casino Royale, Skyfall, The Dark Knight, Tron Legacy, Prometheus en The Hobbit. Al mag je op zwartniveau niet het kaliber van veel duurdere projectoren verwachten. Wie nog beter zwart wenst zal voor grote broer HW55ES moeten gaan.
Geluid
De projector is erg stil. In stille scènes als je er een halve meter af zit, hoor je hem wel koelen maar niet in die mate dat het storend is. De lamp in eco-modus zetten is zeker een aanrader. We meten dan amper 27dB. Kijk je 3D dan maakt de lamp in hoge modus uiteraard wat meer lawaai (32 dB), maar al bij al is het niet storend.
3D
De projector beschikt over een ingebouwde infraroodzender voor samenwerking met Sony 3D-brillen en andere compatibele merken, maar RF-brillen bieden vandaag een betere kwaliteit. Gelukkig heeft Sony daar een mouw aangepast en biedt het een optioneel maar niet zo goedkoop accessoire aan waardoor je ook met de lichtere en minder connectiegevoelige RF-brillen naar 3D kan kijken.
Conclusie
De Sony VPL-HW40ES presteert bijzonder goed in zijn prijsklasse. De projector heeft bijna geen kalibratie nodig en zet uit-de-doos meteen sterke beeldprestaties neer. De zwartwaarden zijn zeer bevredigend en de lichtoutput is meer dan voldoende als de kamer wat verduisterd is. De HW40 geeft een echte filmische look aan de beelden en is lekker rustig voor de ogen dankzij de SxRD-techniek.
