Sony RX100 bij beste uitvindingen 2012

De RX100 is een compactcamera met een vaste zoomlens met een bereik van 28-100 mm (omgerekend naar kleinbeeld-equivalent).

In groothoekstand is de lens erg lichtsterk, met een maximaal diafragma van f/1,8. Zodra je inzoomt, daalt het maximale diafragma snel, tot f/4,9 in de verste telestand.
Het hart van de RX-100 is een Exmor CMOS-sensor ‘type 1.0’. Dat is een door Sony ontworpen formaat dat viermaal groter is dan de sensor in gewone compactcamera's. De sensor is exact even groot als die in de Nikon 1. De enige compactcamera met een nog grotere sensor is de Canon PowerShot G1 X.
Ondanks de grote beeldsensor en de lichtsterke lens is de RX100 niet groter of zwaarder dan een doorsnee compactcamera. Hij past vlot in de borstzak van een hemd. Tot je de camera opstart tenminste: dan schuift de lens uit en wordt hij veel dikker.


De bediening
De RX100 en de Nikon 1 mogen dan wel een even grote sensor bevatten, in bediening is er een wereld van verschil. Nikon koos ervoor om de Nikon 1-reeks zo eenvoudig mogelijk te houden, met vooral automatische opnamestanden waarbij de camera het denkwerk doet.
De RX100 maakt het veel makkelijker om zelf de opname-instellingen te kiezen. Het cameramenu is overgenomen van de Alpha-reeks en biedt alle denkbare opties om de camera in te stellen. Niet dat je voor elke instelling in dat menu moet duiken: de meeste instellingen bedien je via een knopje of wieltje, of een combinatie van beide.
Aan de bovenkant van de RX100 staat een wieltje waarmee je de opnamestand selecteert. Er zijn twee automatische standen, de gewone ‘Auto’ en een geavanceerdere ‘auto Plus’. Deze laatste vermindert volgens Sony bewegingsonscherpte en ruis. In de praktijk merken we weinig voordeel van deze Plus-modus, die onervaren gebruikers alleen maar zal verwarren.
Gelukkig zijn er ook de vertrouwde Programmastand, diafragma- en sluitertijdvoorkeuze, en een volledig manuele modus. Het instellen van diafragma en/of sluitertijd gaat erg eenvoudig, via het draaiwieltje achter op de camera. In A-modus bijvoorbeeld stel je hiermee het diafragma in. Door op dat draaiwieltje te klikken, stel je de weergaveopties, flitsinstelling, belichtingscompensatie en transportmodus in.
Rond de lens zit een slanke control ring. Als je eraan draait, stel je één van acht door jezelf geselecteerde parameters in: belichtingscompensatie, gevoeligheid, witbalans, creatieve stijl, foto-effect, zoom, sluitertijd of diafragma. Ik gebruik deze control ring eigenlijk alleen om belichtingscompensatie in te stellen. Dat gaat vlot, eigenlijk iets te vlot: doordat de ring geen weerstand biedt, gebeurt het vaak dat ik te ver draai en dus te veel of te weinig compensatie instel.
En er zijn nog meer mogelijkheden om de bediening van de RX100 naar je hand te zetten. Achteraan zit een Functie (Fn)-knop waaraan je zelf zeven gewenste instellingen uit een lijst van achttien opties kan toewijzen. Die zie je dan op het 3 inch grote lcd-scherm, en stel je in via het draaiwieltje en de control ring.
Filmen kan de RX100 ook, zowel in het efficiënte AVCHD-formaat als in het makkelijker te bewerken mp4-formaat. Je kan in eender welke opnamestand een opname starten door op de Record-knop te duwen. Stel je de camera eerst in op de Video-modus, dan krijg je sneller toegang tot de verschillende video-opties.
Wanneer de lens uitschuift, is de RX-100 meteen een heel stuk groter.


Effecten
Zoals de meeste camera’s van Sony bevat de RX100 een automatische panoramamodus. Als je die gebruikt, hoef je de camera alleen rond te zwenken om een panorama vast te leggen.
De RX100 maakt meerdere opnames en kleeft die zelf aan elkaar. Bij landschappen geeft dat een aanvaardbaar resultaat, al zullen panoramapuristen ervan gruwen. Bij zeezichten gaat het vaak fout: doordat er weinig referentiepunten zijn die de RX100 kan gebruiken om de foto’s aan elkaar te plakken, gaat de horizon nogal op en neer. Ik hanteer de panoramamodus regelmatig, juist omdat die zo gemakkelijk te gebruiken is.
Het uitzicht van je foto kan je wijzigen via ‘Creatieve stijlen’. Je kan kiezen uit Standaard, Levendig, Portret. Landschap, Zonsondergang en Zwart-wit. Daarnaast zijn er dertien effecten die meteen op de opname worden toegepast, zoals Speelgoedcamera, Retrofoto of Waterverf.


De prestaties
Het lichtmeetsysteem in de RX100 werkt betrouwbaar en levert correct belichte opnames. Bij landschappen zou de camera iets sneller de belichting mogen verlagen om uitgebrande luchten te vermijden. Gelukkig is het via de lensring erg gemakkelijk om belichtingscompensatie in te stellen en zo zelf overbelichting te vermijden.
De sensor in de RX100 legt heel wat detail vast. Foto’s in JPEG-formaat zien er scherp en contrastrijk uit; alleen in fijne structuren (bijvoorbeeld grassprietjes of haartjes) veroorzaakt de JPEG-compressie detailverlies.
De ingebouwde ruisonderdrukking werkt prima. Vanaf ISO 800 treedt er luminantieruis op (een patroon van lichtere en donkerdere stippeltjes, dat tot aan ISO 3.200 geleidelijk toeneemt zonder echt te storen. Vanaf ISO 1.600 verlies je door de ruisonderdrukking wel scherpte.
Op het moment van onze test ondersteunt Adobe Lightroom het raw-formaat van de RX100 nog niet; we zijn benieuwd hoeveel meer kwaliteit we daarmee nog uit de camera krijgen.


Specificaties Sony Cyber-shot DSC-RX100:
Prijs: 649 euro
Resolutie: 5.472 x 3.080 pixels
Sensor: CMOS, 13,2 x 8,8 mm
Lens: 28-100mm-equivalent
Gevoeligheid: ISO 100-25.600
Opnamestand: Auto, P/S/A/M, 13 scènes
Lichtmeting: Multi, centraal, spot
Scherpstelling: 25-punts AF of manueel
Burstmodus: 2,5 fps
Geheugen: SD card, Memory stick duo
Afmetingen: 102 x 59 x 36 mm
Gewicht: 240 gram